Waarom kom je aan in de herfst?

Ik had een klant die zich bijna verontschuldigde dat ze vaak zo’n trek had in stevige maaltijden, zoals stamppot, en dan vooral met lekker veel jus en spekjes. Ik was hier helemaal niet verbaasd over. Het was namelijk herfst. Wat heeft herfst te maken met toename gewicht en behoefte aan stevige maaltijden? Alles!
 
Het woord ‘stoornis is een groot woord, maar er bestaat een aandoening die bekend staat als ‘seizoensgebonden affectieve stoornis’ die wordt gekenmerkt door verhoogde eetlust en onbedwingbare trek in calorierijke voeding. Dit gaat vaak samen met slaperigheid en lethargie die begint in de herfst, wanneer de blootstelling aan licht begint af te nemen.
 
Het is eigenlijk gewoon, normaal menselijk gedrag en zal het hieronder uitleggen. Naarmate de dagen korter worden lijken veel mensen meer te gaan eten. Dit heeft te maken met het "seizoensritme" voor calorie-inname. In de herfst neigen veel mensen naar grotere maaltijden, sneller eten en meer hongergevoel. Het gevolg is een hogere calorie-inname in de herfst. Met als gevolg een toename in gewicht.
 
Ik maak de vergelijking tussen mens en dier vaker en ook hier gaat die vlieger absoluut op. Wij mensen doen precies hetzelfde als dieren, namelijk het voorbereiden op een strenge winter. Ook al hoeven de meeste mensen dit natuurlijk helemaal niet meer te doen want we leven in een onnatuurlijke situatie, in huizenblokken, nauwelijks blootgesteld aan frisse lucht en daglicht, geen stress over voeding want de koelkast is altijd voldoende gevuld. Toch ligt dit eetgedrag tijdens de herfst nog steeds in ons DNA opgeslagen. Bovendien heeft herfstvoeding en wintervoeding een thermische werking, iets was we goed kunnen gebruiken tijdens de koudere maanden.
 
Sommige dieren verdubbelen hun vetreserves in de herfst om zo de voedselschaarste in de winter te kunnen overleven. Dan zijn er ook nog de dieren die een winterslaap houden. Bij mensen zijn genen ontdekt die vergelijkbaar zijn met winterslaapgenen [1], wat de vermoeidheid in de wintermaanden kan verklaren.
 
Nu de cijfers. Onderzoekers berekenden een verschil van 222 calorieën tussen calorie-inname in de herfst en de lente [2]. En dit is niet alleen omdat het kouder is, want we eten méér in de herfst dan in de winter [3]. Mensen lijken genetisch geprogrammeerd zijn om een strenge winter te kunnen overleven. Tijdens zo’n strenge winter verlies je die extra calorieën makkelijk, maar van een strenge winter is meestal geen sprake meer. Blijkbaar pikt het lichaam voldoende signalen op om tóch méér te gaan eten. Het is pure overlevingsstrategie. Ik kan me hierover verwonderen, zo mooi als het lichaam werkt, ondanks onze winterverlichting, verwarming en veilige warme huizen. Maar veel mensen zitten natuurlijk niet te wachten op gewichtstoename.
 
Met deze kennis in het achterhoofd kun je je in ieder geval bewust zijn van dit fenomeen, en je  als volgt voorbereiden:

1. Voel je niet schuldig dat je méér behoefte hebt aan calorierijke voeding. Het hoort bij het mens-zijn. Geniet van een stamppot, maar probeer de gezondere versie (méér groenten)
2. Extra bewegen in de winter, bijvoorbeeld de hond uitlaten, lange wandelingen maken, sporten...
3. Lichttherapie lijkt een effectieve manier om deze ‘stoornis’ te behandelen. 

 
Wil jij een vrijblijvende kennismaking over gezonde voeding, gezonde eetgewoonten, of gewicht? Neem dan contact op met Health Sense via CONTACT.


Bronnen:
1. https://academic.oup.com/aje/article/180/3/251/2739124
2. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/003193849190527U
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24918620/

---